پیش بینی جهت پیشرفت واکنش

 پیش بینی جهت پیشرفت واکنش :

آنتالپی و آنتروپی یک سامانه در طی یک انجام یک  فرایند شیمیایی یا فیزیکی دستخوش تغییر می­شوند و تمایل سامانه ها برای دستیابی به حداقل آنتـالپی و حداکثر آنتـروپی جهت پیشرفت یک فرایند را تعیین می کند. به طور معمول در رخدادهای فیزیکی و شیمیایی یکی از حالت های زیر وجود دارد

 1)فرایندهایی که در آنها ∆H < 0    و S > 0 ∆  است

در این نوع واکنش ها هم عامل آنتالپی و هم عامل آنتروپی به صورت مساعد عمل کرده و موجب پیشرفت واکنش می شوند به عبارت بهتر هیچ عاملی جلوی انجام واکنش را نگرفته و موجب هدایت آن به سمت چپ نمیگردد بنابراین روند عکس این فرایندها هرگز صورت نگرفته و این واکنش­ها یک طرفه هستند

طور مثال فرایند سوختن الکل فقط در مسیر رفت در هر شرایطی خودبخودی است و نمی توان از ترکیب آب و کربن دی اکسید دوباره الکل و اکسیژن ساخت.  

2) فرایندهایی که در آنها ∆H > 0    و S > 0 ∆  است

در این واکنش­ها آنتالپی به شکل عامل نامساعد و آنتروپی به شکل عامل مساعد عمل می­کند یعنی آنتروپی موجب پیشرفت واکنش بطرف فراورده ها و عامل آنتالپی موجب برگشت تحول بطرف چپ می شود. بنابراین این نوع تحولات دوطرفه هستند و به هر دو طرف می توانند بطور خودبخودی صورت بگیرند

در واکنش هایی که آنتالپی و آنتروپی به طور ناهمسو عمل می­کنند دما تعیین کننده جهت پیشروی واکنش است:

به طور کلی در دما­ های بالا آنتروپی و در دما­های پائین آنتالپی موفق تر عمل می کنند

از این رو واکنش­هایی که عامل آنتالپی نامساعد و عامل آنتروپی مساعد است در دماهای بالا خود بخودی هستند. به همین دلیل است که تجزیه کلسیم کربنات دردمای پائین انجام نمی گیرد و فقط در دمای بالا به طورخودبخودی است

آنجماد آب تنها در دماهای پائین(کمتر از صفر درجه ) صورت می­گیرد به عبارت بهتر در دماهای پائین صفر انجماد آب خودبخودی ودر دمای بالای صفر درجه انجماد آب غیرخودبخودی است

3) فرایندهایی که در آنها ∆H > 0    و S < 0 ∆  است

 در این نوع تحولات هیچ عامل مساعد پیش برنده ای وجود ندارد به همین دلیل صورت نمی گیرند و در هیچ شرایطی خودبخودی نیستند مثلا فرایند عکس سوختن اتانول غیر خودبخودی است